İnsanları öbür canlılardan ayıran üstünlüğü düşünen,konuşan ve üreten olmasıdır.Bu kadar değerli olan insanın topluma ve ülkesine olan sorumluluğu da büyüktür.Kişilere insanca yaklaşması,insan haklarına saygılı davranması ve barışçı olması gerekir.
Aydın kişi olmak daha geniş kapsamlı kavram.Sorumluluğu daha ağır olan ve erişilmesi güç bir yüceliktir.Kişide insanlık bilinci gelişmemişse,aydın olma yüceliğine ulaşılması olanaklı değildir.
Aydın olmanın sınırı yoktur.Kişi evrensel düşünebildiği ölçüde,toplumları aydınlığa çekebildiği oranda,karşılıksız verdiği hizmetten mutluluk duyabildiği ölçüde aydın sayılır.
Aydın olmanın ön koşulu,önyargılardan arınmış olması,evrensel düşünmek,insanları aydınlatıcı çalışma yapmak,olaylara ve tepkilere insanca ve saygı ile yaklaşmak,üretmek ve paylaşımcı olmak.
Bilgi ve akılla yönetilen toplumlarda eleştiri yel akıl ön plandadır.Devamlı beyin fırtınası yönetimiyle,akıl,mantık,bilime en uygun,en güzel çözümler üretilir.Decartes,eğer bir ülkeyi kalkındırmak istiyorsanız,felsefe öğreteceksiniz diyor.Felsefe bilgiyi sevme,bilgiye ulaşmak demektir. Eğer insanlarda felsefi boyut gelişmemişse,doğmalara,geçmişe,çağ ötesi fikirler devreye girer. Çözüm üretemezler.Doğmalarla çözüm aramaya çalışırlar.İnsanların davranışlarına baktıklarımızda,ya alışkanlıklarla hareket ederler,veya bilimsel metotları uygularlar.Alışkanlıkla hareket edenler,doğmalara,kolayına gelen,çıkar hesaplarına dayanan davranışlar sergilerler.Ama bilimsel metotlarla hareket edenler,akıl,mantık,bilimin gereğini yaparlar.Neden batı toplumları ileri bir toplum hüviyetini kazanıyor,bilimden azami derecede yararlandıkları için.Doğmalarla yönetilen toplumlara bakın,bir buluş,bir mucitlik,bir keşif faaliyeti,fikir üretme,eleştiri yel akıldan yararlanma yok.Eleştiri yel akıl daima,ileriye yöneliktir yüzü,doğmaların daima geriye yöneliktir.Çağımızda,iletişim ve bilgilerden kısa sürede yararlanma teknik olanaklardan daha iyi yararlanma koşulları oluştu.Evrenselleşti. Entelektüel boyut kazanan insan,bence bilimsel metot kullandıkları zaman,işimiz daha iyi kolay olur. Buda seviyeli,dengeli eleştiri yel akıldan geçer.Mantık eleştiri aracı,matematik ise buluş aracıdır.Veriye dökemediğiniz hiçbir bilginin değeri yok.der Galile.Metotlu düşünmeyi alışkanlık haline gelmedikçe,eğitimin hiç değeri yoktur.Benimle aynı fikri paylaşırsanız eleştiri yel akıl gelişmez. Sizinde farklı düşünceleriniz olmalı.Başka türlü eleştiri yel akıl gelişmez. Kendinizi daima mantıklı düşünmeye ve öyle hareket etmeye alıştırın.Düşüncenin kuvveti,zekanın sırrıdır.Doğmalar,alışkanlıklar,ön yargılar,reklamlar,sempatiler,propagandalar,doğmaları güçlendirir.Eleştiri yel akılı engeller.
Akıl ile yönetilen toplumlar,bilim ile yönetilen toplumlardır.Bilim ve akıl ile yönetilen toplumlar,daima iyiyi,güzeli yakalar.Briçi de ,matematiksel ve felsefi yönü olduğu için insanları matematiksel yöne ,eğer ben nasıl oynarsam,benim yaptığım hesaba göre oyunumu bir en yaparım.Onun hesabı kitabı içinde bulunduğu için matematiği kendine pusula olarak seçer.Felsefi yönü var diyoruz.Felsefe,bilgi sevgisi demektir.Felsefe insan zekasının bulduğu uğraşın amacı,doğa,toplum ve insan,giderek evren üstüne sistemli ve bütünlüğüne,bir görüşe varmak demektir.Özgür aklın sorgulanmasına dayanır.Matematikten fiziğe,teknikten sanata,tarihten politikaya ve hukuka değin bütün bir bilgi birikimini yeniden ele alıp,eleştirici aklın süzgecinden geçirerek,bir bütün içinde iyiye,güzele,doğruya yol almak demektir.Dolayısıyla briçte yaşadığımız hayatta karşılaşacağımız her olayın,bir izdüşümü vardır.Sistemli düşünmeyi,bize sağladığı için,briç,satranç,bulmaca çözmek,matematik,fizik problemi çözmek, diyoruz,bize felsefi boyut kazandırıyor.Bize matematiksel düşünmeyi,felsefi boyutta enine boyuna değerlendirme sağlıyor.Briç,satranç,bulmaca çözenler,beyinsel faaliyette bulunanlar, oynayanlara bakın bir oyunu değerlendirirken,bin olayı bir arda düşünerek değerlendirme yapar.Eğer değerlendirme eksik,yanlış ve briç,satranç,matematik,fizik, literatürüne göre değilse,eleştiri yel akıl devreye giriyor ve neden böyle oynadın diye ortağı sorduğunda tekrar bir muhakeme ve savunma taktikleri devreye giriyor.Bilgisiz,etkileşim olmaz,ancak bilgi ile sağlıklı etkileşim sağlayabilirsiniz.Velhasıl canım,briç,satranç,matematik,fizik,bilim çok zevkli bir oyun.
